De hulp-volwassene kan het verschil maken voor een kind in rouw

Mama kan het er niet bij hebben

Sanne is 12. Haar vader is pas geleden overleden, zomaar patsboem in een auto-ongeluk. Sanne was erbij toen haar moeder de deur open deed voor de twee agenten. Ze zag haar moeder wit wegtrekken en hoe de agenten haar moeder opvingen.

Sanne is enig kind en weet heel goed dat mama haar nu nodig heeft. Ze trekt zich het verdriet van mama erg aan en is de hele dag bezig om het haar naar de zin te maken. Ze doet de afwas, ruimt haar spullen op en zet kopjes thee. Als Sanne zich verdrietig voelt stopt ze dat gevoel diep weg, want dat kan mama er nu niet bij hebben.

De grote wolk van het verdriet

Er zijn veel kinderen zoals Sanne. Kinderen die in een gezin leven waarin rouw een rol speelt, neigen er vaak naar hun eigen rouw weg te stoppen. Om de andere gezinsleden te helpen. Ze willen hun (overgebleven) ouder(s) niet belasten, omdat ze haarfijn aanvoelen hoe erg hun ouders gebukt gaan onder hun verdriet. Daarmee nemen ze vaak taken op zich die niet bij hun leeftijd passen, en gaan ze over hun eigen grenzen heen.

Sanne verandert van een energiek meisje met veel vriendinnen en hobby’s in een huismusje dat niet meer met meisjes van haar leeftijd afspreekt en zich altijd zorgen maakt. Sanne’s tante ziet dit gebeuren en maakt zich op haar beurt zorgen over Sanne. Ze nodigt haar uit om één keer in de week, als mama naar yoga gaat, bij haar te komen eten. Eerst wil Sanne niet, want ze kan mama niet in de steek laten. Maar na aandringen van haar tante gaat ze toch. Trouw fietst ze elke week de zes kilometer naar de andere kant van de stad.

Tante en Sanne doen niks speciaals. En toch voelt het bij tante heel anders dan thuis. De grote wolk van verdriet hangt niet boven het huis van tante. Sanne voelt zich veel vrijer. Ze zingt soms zelfs mee wanneer tante muziek op zet als ze aan het koken is. Tante zingt altijd om het hardst, en heel erg vals. Daar moeten Sanne en tante samen om lachen. Ze doen een wedstrijdje wie het meest vals kan zingen en krijgen samen de slappe lach.

Even niet

Sannes tante stelt zich op als een  hulp-volwassene. Een hulp-volwassene is een volwassene die een kind kan bijstaan in een periode van rouw. Het is iemand die een goede band heeft met het gezin, maar die zelf niet al te zeer is aangedaan door een verlies. Zo’n volwassene kan een groot verschil maken voor een kind. Samen kunnen ze een plek creëren waar het kind zichzelf kan zijn, en even niet de last van het gemis hoeft te voelen.

Soms praten ze over het verlies van Sannes vader, maar vaak ook niet. Ook Sannes moeder komt niet iedere keer ter sprake. Vaak wil tante vooral weten wat Sanne op school heeft meegemaakt, wie haar idool is, en of ze verliefd is of niet. Ze kijken samen TV, en tante leert Sanne naaien op de naaimachine. Iedere keer als Sanne bij tante is voelt ze weer een stukje van zichzelf terug komen.

Verschil maken

Soms voelt Sanne zich schuldig tegenover haar moeder, omdat ze zich bij tante zo fijn voelt. Maar als ze na een avond bij tante thuis komt merkt ze dat ze beter tegen mama’s verdriet kan. Mama vindt het op haar beurt weer fijn om de verhalen over de avond bij tante te horen. Steeds vaker voelt Sanne zich ook bij mama thuis weer vrij om te spelen, te lachen en te dansen. Meestal doet mama mee, en soms, als een van de twee verdrietig is en papa mist, troosten ze elkaar.

Een hulp-volwassene kan echt een verschil maken in deze periode. Ze kan door zijn of haar aanwezigheid ruimte maken voor de rouw van het kind. Vaak is het goed genoeg te weten dat er iemand is bij wie je terecht kunt. Je hoeft er niet altijd over te praten, samen dingen doen of gewoon in elkaars buurt zijn is ook heel fijn. Als hulp-volwassene kun je zowel het kind, als de ouder ondersteunen. Puur door er langere tijd voor het kind te zijn. Meer heb je niet nodig.

Meer weten over de hulp-volwassene en hoe jij dit voor iemand kunt zijn? Ik sprak bij TEDxBreda over dit onderwerp (video is in het Engels):